VỆ SINH TAY – LỊCH SỬ, Ý NGHĨA VÀ CHỦ ĐỀ NGÀY VỆ SINH TAY THẾ GIỚI NĂM 2025

VỆ SINH TAY – LỊCH SỬ, Ý NGHĨA VÀ CHỦ ĐỀ NGÀY VỆ SINH TAY THẾ GIỚI NĂM 2025

1. Lịch sử của vệ sinh tay trong y tế

Vệ sinh tay được công nhận là một trong những biện pháp quan trọng nhất để phòng ngừa lây nhiễm trong chăm sóc y tế. Lịch sử của hành động này gắn liền với tên tuổi của bác sĩ Ignaz Semmelweis, người Hungary, vào giữa thế kỷ XIX. Ông đã chứng minh rằng việc rửa tay bằng dung dịch khử khuẩn làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do sốt hậu sản tại bệnh viện.

Dr. Ignaz Semmelweis, năm 1860

Tuy nhiên, phải đến cuối thế kỷ XX, khi các bệnh viện toàn cầu đối mặt với tình trạng nhiễm khuẩn bệnh viện ngày càng nghiêm trọng, vấn đề vệ sinh tay mới thực sự được chú trọng sâu rộng. Từ đó, các tổ chức y tế – đặc biệt là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) – đã xây dựng hướng dẫn và phát động chiến dịch toàn cầu nhằm cải thiện thực hành vệ sinh tay trong các cơ sở y tế.

2. Ý nghĩa của việc vệ sinh tay

Vệ sinh tay là biện pháp đơn giản, hiệu quả và ít tốn kém nhất để phòng ngừa nhiễm khuẩn trong môi trường chăm sóc sức khỏe. Việc vệ sinh tay đúng cách giúp:

• Giảm nguy cơ lây truyền các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là vi khuẩn đa kháng thuốc.
• Bảo vệ người bệnh, nhân viên y tế và cộng đồng khỏi nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế.
• Tăng cường chất lượng chăm sóc và an toàn người bệnh trong các cơ sở y tế.

Tổ chức Y tế Thế giới đã đưa ra khái niệm "5 thời điểm vệ sinh tay" vào năm 2009 như một phần trong Chiến lược cải thiện vệ sinh tay trong chăm sóc y tế toàn cầu, nhằm phòng ngừa nhiễm khuẩn liên quan đến chăm sóc y tế. 5 thời điểm vệ sinh tay gồm: trước khi tiếp xúc người bệnh, trước khi thực hiện thủ thuật vô khuẩn, sau khi có nguy cơ phơi nhiễm dịch cơ thể, sau khi tiếp xúc người bệnh, và sau khi tiếp xúc với môi trường xung quanh người bệnh. WHO muốn nhấn mạnh rằng hành động nhỏ này đóng vai trò then chốt trong phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện.

3. Ngày Vệ sinh tay Thế giới và chủ đề năm 2025

Nhằm nâng cao nhận thức và khuyến khích hành động toàn cầu, WHO đã chọn ngày 5 tháng 5 hằng năm là Ngày Vệ sinh tay Thế giới (World Hand Hygiene Day). Con số 5/5 cũng tượng trưng cho 5 ngón tay và 5 thời điểm vệ sinh tay – một cách ghi nhớ trực quan và đầy ý nghĩa.

Chủ đề của Ngày Vệ sinh tay Thế giới năm 2025 là: “It might be gloves. It’s always hand hygiene.” (Tạm dịch: Găng tay không thay vệ sinh tay). Chủ đề này nhấn mạnh thông điệp cốt lõi: Việc đeo găng tay không thay thế cho vệ sinh tay. Lạm dụng găng tay mà không vệ sinh tay đúng cách có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo giữa các bệnh nhân và làm phát sinh lượng rác thải y tế không cần thiết. Do đó, WHO kêu gọi:

• Thực hiện đúng quy trình vệ sinh tay theo 5 thời điểm khuyến cáo.
• Sử dụng găng tay hợp lý, đúng chỉ định.
• Tăng cường đào tạo và giám sát trong các cơ sở y tế.

Kết luận

Vệ sinh tay là hành động nhỏ, nhưng mang lại lợi ích lớn. Đó là biểu tượng của sự quan tâm, chăm sóc và trách nhiệm trong hành nghề y tế. Hưởng ứng Ngày Vệ sinh tay Thế giới 2025, mỗi chúng ta – từ lãnh đạo, nhân viên y tế đến người bệnh tại Bệnh viện 74 Trung ương – cùng cam kết hành động để tạo ra một môi trường chăm sóc an toàn hơn, sạch hơn và nhân văn hơn: “Đôi tay sạch – Chăm sóc an toàn – Cùng nhau hành động!”.

Thạc sĩ Trương Công Thứ - Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn.

(Nguồn tham khảo: https://www.who.int/campaigns/world-hand-hygiene-day/2025)