BỆNH LAO HẠCH CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

BỆNH LAO HẠCH CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Lao hạch là một căn bệnh tương đối phổ biến ở Việt Nam và ngày càng có nhiều trẻ em mắc bệnh. Do đó, rất nhiều người lo lắng không biết hạch lao có nguy hiểm không? Hãy cùng Bệnh viện 74 Trung ương giải đáp thắc mắc đó thông qua việc tìm hiểu kỹ hơn về căn bệnh này.

Lao hạch là gì?

Bệnh lao hạch do trực khuẩn lao gây ra, trong đó chủng trực khuẩn phổ biến nhất là Mycobacterium tuberculosis. 

Cơ thể chúng ta luôn tồn tại những hạch nhỏ có kích thước bằng hạt gạo hay hạt đậu lẫn trong các mô cơ thể. Khi các hạch này bị nhiễm trực khuẩn lao, chúng sẽ có hiện tượng viêm sưng, đau nhức tại vị trí hạch. Một số vị trí lao hạch thường xuất hiện trên thân thể như cổ, mang tai, nách, bẹn,… Một số trường hợp khác có thể xuất hiện hạch ở nội tạng như hạch mạc treo, hạch trung thất,…

Vi khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis

Khi bị lao hạch, triệu chứng thường gặp là gì?

Bệnh nhân có thể không có triệu chứng toàn thân, nhưng đa số bị sốt nhẹ về chiều, sốt kéo dài; người mệt mỏi, kém ăn, gầy sút... Khoảng 36 - 41% lao hạch có kèm theo tổn thương lao các cơ quan khác.

Vị trí tổn thương: hay gặp nhóm hạch ở cổ, trong khi hạch bẹn rất ít gặp. Hạch có đường kính khoảng một đến vài cm, chắc, di động, có thể hơi đau, đôi khi có viêm ở xung quanh hạch, thường bị một chuỗi hạch.

Biểu hiện của bệnh lao hạch

Lao hạch chia làm 3 thể:

- Thể viêm hạch thông thường;

- Thể viêm hạch và viêm quanh hạch;

- Thể khối u.

Với mỗi thể khác nhau, bệnh sẽ có biểu hiện khác nhau.

- Viêm hạch thông thường: những tổn thương ở răng, miệng, mũi... tạo điều kiện để vi khuẩn lao dễ dàng xâm nhập, khu trú tại đó và gây ra bệnh lao hạch. Viêm hạch thông thường thì các hạch rất nhỏ (bằng hạt thóc, hoặc hạt bắp...) và nhỏ lẫn trong các mô xung quanh. Khi hạch nổi ngoài da có thể sờ thấy, lúc đó hạch đã sưng to. Viêm hạch thông thường thì sờ vào hạch không thấy đau, hạch cũng phát triển chậm (trong nhiều tháng) và mềm căng. Điều trị lao hạch bao lâu là còn tùy thuộc vào thể lao.

- Viêm hạch và viêm quanh hạch (viêm hạch do nhiễm khuẩn): Khi hạch sưng to, đỏ, sờ vào thấy đau, dùng kháng sinh thấy bớt sưng đau, thể tích hạch giảm dần thì đó là hạch viêm do nhiễm khuẩn. Hoặc hạch nếu lúc sưng lúc giảm, lúc đau lúc không có thể là hạch viêm do nhiễm khuẩn thông thường.

- Hạch khối u: Nếu hạch cứng, to và phát triển nhanh, gốc hạch có chân lan tỏa như rễ cây lan vào các tổ chức xung quanh, thì có nguy cơ đây là hạch ung thư hoặc hạch di căn ung thư.

Các xét nghiệm chẩn đoán bệnh

Khi khám bệnh nhân, nếu nghi ngờ lao hạch, bác sỹ sẽ chỉ định một số xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán như:

- Siêu âm hạch: đánh giá tính chất hạch, các hạch có kích thước to nhỏ không đều, có khuynh hướng dính vào tổ chức xung quanh, có thể có vùng hoại tử trong hạch, phần mềm quanh hạch phù nề.

- Chọc hút hạch bằng kim nhỏ: đây là kỹ thuật đơn giản, dễ làm, cho kết quả nhanh, hầu như không có tai biến. Chọc hút hạch để làm xét nghiệm tế bào học hoặc để xét nghiệm tìm vi khuẩn lao. Các trường hợp điển hình, chọc hút tế bào làm hạch đồ, khi soi trên kính hiển vi sẽ thấy các thành phần của một nang lao điển hình.

- Sinh thiết hạch: để chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm tìm vi khuẩn lao. Đây là kỹ thuật quan trọng, có giá trị giúp chẩn đoán xác định lao hạch cao hơn chọc hút tế bào, thấy được tổn thương là nang lao điển hình.

- Một số xét nghiệm khác: phản ứng da với Tuberculin, xét nghiệm đờm tìm AFB, các xét nghiệm máu, xét nghiệm miễn dịch, xét nghiệm PCR lao, Chụp Xquang lồng ngực chuẩn, chụp cắt lớp vi tính lồng ngực…

Lao hạch có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia y tế, bệnh lao hạch không thuộc dạng những căn bệnh nguy hiểm vì chúng không có khả năng lây lan từ người này sang người khác. Thêm nữa, hiện nay bệnh lao hạch đã có các cách điều trị hiện đại tại Việt Nam giúp người bệnh có thể chữa khỏi bệnh dứt điểm trong vòng từ 7 - 12 tháng tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh và cơ địa của bệnh nhân.

Lao hạch nếu được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, đúng nguyên tắc sẽ khỏi bệnh hoàn toàn và không để lại di chứng. Ngược lại, điều trị bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn và có nhiều biến chứng: hạch to nhuyễn hóa, rò mủ kéo dài, dễ tái phát; hạch dính với nhau thành đám, chèn ép vào thần kinh; có thể gây lao lan tràn đến các cơ quan khác.

Nếu chúng ta chủ quan vì các lao hạch nếu không được chữa trị đúng phương pháp và điều trị kịp thời ở các giai đoạn đầu có thể sẽ trở thành khối u ác tính hay còn gọi là ung thư. Chính vì thế, nếu phát hiện các triệu chứng nổi hạch thất thường trên cơ thể thì chúng ta cần đến các cơ sở uy tín để xét nghiệm và tầm soát ngay để điều trị kịp thời.

Phương pháp điều trị

Người bị bệnh lao nói chung và lao hạch nói riêng phải được chẩn đoán để xác định đúng bệnh lao và chỉ định điều trị thích hợp tại các cơ sở chuyên khoa lao. Lao hạch có thể được điều trị nội khoa và ngoại khoa:

- Điều trị nội khoa: Bệnh nhân phải tuân theo điều trị của bác sĩ, đó là phải uống thuốc chống lao, đúng liều, đủ thời gian và không được bỏ sót bất kỳ liều nào. Sau tháng thứ 2 hoặc thứ 3 của giai đoạn điều trị tấn công, tháng thứ 5 và thứ 8 của giai đoạn điều trị duy trì, người bệnh phải xét nghiệm lại đờm. Tuy nhiên, cần lưu ý, sau khi sử dụng thuốc chống lao được vài tuần, bệnh có dấu hiệu thuyên giảm, người bệnh thấy khỏe hơn, ăn uống ngon miệng hơn và có thể tăng cân nhưng bệnh vẫn chưa khỏi hoàn toàn và cần tiếp tục điều trị đủ 8 tháng.

Điều trị lao hạch bao lâu là tùy thuộc vào việc người bệnh có bỏ dở điều trị hay không. Nếu bệnh nhân tự ý ngưng dùng thuốc trước 8 tháng, bỏ dở việc điều trị khi thấy dấu hiệu bệnh thuyên giảm, sẽ không những không khỏi bệnh, mà bệnh còn nhanh tái phát trở lại. Nguy hiểm hơn là vi khuẩn lao sẽ trở nên kháng thuốc, khiến việc điều trị sau này gặp khó khăn hơn.

- Điều trị ngoại khoa: Bệnh lao hạch cũng có thể được điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ hạch, áp dụng với các trường hợp u lympho lao hạch, lao không thành mủ, ở giai đoạn khu trú, di động.

Một số biện pháp phòng bệnh

Tiêm phòng lao bằng vaccin BCG cho trẻ em đầy đủ, đúng kỹ thuật.

Nâng cao sức đề kháng, chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, nhất là đối với trẻ em. Vệ sinh răng miệng thường xuyên, sạch sẽ.

 Khi đã được chẩn đoán lao hạch, bệnh nhân cần tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sỹ chuyên khoa lao.

Bệnh viện 74 Trung ương là bệnh viện chuyên ngành về bệnh lao và các bệnh liên quan đến phổi. Bệnh viện có đầy đủ hệ thống xét nghiệm để chẩn đoán và điều trị các bệnh về lao. Với bề dày kinh nghiệm cùng đội ngũ y bác sỹ được đào tạo chuyên sâu kết hợp với trang thiết bị y tế hiện đại, Bệnh viện chúng tôi tin tưởng sẽ mang lại sự yên tâm, hài lòng cho người bệnh./.

PHÒNG ĐÀO TẠO- NCKH&CĐT