Gần một nửa dân số Việt Nam nhiễm lao

37% số người mắc bệnh lao không điều trị.

37% số người mắc bệnh lao không điều trị là con số được PGS.TS. Đinh Ngọc Sỹ - Chủ nhiệm Chương trình chống lao quốc gia, giám đốc BV Lao - bệnh phổi T.Ư công bố tại hội thảo trao đổi thông tin về bệnh lao với các cơ quan truyền thông được tổ chức mới đây.

Số bệnh nhân này chỉ đến bệnh viện điều trị khi đã trong tình trạng nặng và lúc đó việc điều trị là vô cùng khó khăn.

Lây lan mạnh trong cộng đồng

Phát hiện mắc bệnh lao từ đầu năm ngoái với biểu hiện khó thở, ho nhiều, thỉnh thoảng ho ra máu, tuy nhiên do không có tiền chữa bệnh trong khi thẻ BHYT chưa cấp về đến xã nên ông Nguyễn Đức Khánh ở thôn La Cốc, Vĩnh Kiên, Yên Bình, Yên Bái chỉ biết ôm bệnh nằm chờ.

Sau 2 tháng có thẻ BHYT, ông đi từ bệnh viện huyện lên tỉnh để chữa bệnh. Từ khi mắc bệnh sức khỏe suy giảm nhiều, giờ ông chỉ nặng 29kg. Với 2 sào ruộng cho người ta cấy thuê, mỗi tháng ông có 5 kg thóc để sống qua ngày. Bệnh nhân mắc lao mà không điều trị như ông Khánh không phải là trường hợp hiếm gặp tại nước ta.

Nước ta có tỷ lệ dân số bị nhiễm lao cao, lên tới 44% dân số, trong đó bệnh nhân lao phổi mỗi năm có khoảng 70.000 người. Sở dĩ số người mắc lao ngày một đông dù đã có cả một chương trình chống lao quốc gia phòng chống căn bệnh này là do sự chậm trễ trong phát hiện và điều trị bệnh. Ngoài yếu tố kinh tế, nhiều người còn có tâm lý e ngại, lo sợ mọi người biết mình bị bệnh lao.

Điều này làm cho căn bệnh dễ chữa này thành khó chữa. Hầu hết các trường hợp mắc lao đều chữa khỏi dễ dàng nếu bệnh nhân đến điều trị sớm, bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và kê đơn thích hợp nhưng vì nỗi sợ hãi và xấu hổ liên quan đến bệnh lao làm cho việc chữa trị càng trở nên khó khăn.

Ngoài ra, có bệnh nhân bị bệnh nhưng chữa trị không đúng cách, tự ý ngưng điều trị giữa chừng, hay trong quá trình điều trị được bác sĩ tư vấn là phải ăn riêng bát, riêng đũa nhưng không tuân thủ, gây nhiễm chéo trong gia đình, cộng đồng khiến việc điều trị rất phức tạp.

Người giàu cũng nhiễm lao

Bệnh lao là một bệnh xã hội, đường lây truyền chủ yếu của vi khuẩn lao là đường không khí, đường xâm nhập vào cơ thể của vi khuẩn lao qua đường hô hấp. Chính vì vậy, bệnh lao không có ranh giới giàu nghèo, dù bệnh lao liên quan đến nghèo đói, thiếu ăn và điều kiện sống đông đúc, chật chội, người nghèo mắc lao cao hơn 2,5 lần so với nhóm người không nghèo.

Ở một đất nước mà tỷ lệ mắc lao cao, mỗi người dân cũng dễ có vi khuẩn lao tiềm ẩn trong cơ thể, chưa phát ra vì có một hệ thống miễn dịch tốt. Nhưng khi hệ thống miễn dịch yếu đi, đó là thời điểm chín muồi để bệnh lao thật sự bùng phát. Trên thực tế, có những người không nghèo cũng bị lao.

Theo điều tra, trên 40% người VN đã nhiễm lao, tức là đã nhiễm lao nhưng chưa thành bệnh. Lao lây truyền qua tiếp xúc và có thể lây lan qua không khí như các bệnh cảm cúm. Khi người nhiễm có vi khuẩn lao trong phổi ho, hắt hơi, cười, khạc nhổ hay hát hò, vi khuẩn sẽ “bắn” vào không khí và có thể bị người khác hít phải. Thật may mắn là không phải tất cả những người bị nhiễm lao này đều phát bệnh.

Trong một số trường hợp, các vi khuẩn này hiện diện trong cơ thể nhưng không “nhân bản”. Khi hệ miễn dịch của cơ thể kém đi, hoặc đến tuổi trung niên, người nhiễm lao mắc thêm các bệnh lý mạn tính như cao huyết áp, tiểu đường…, giảm sức đề kháng là vi khuẩn lao có cơ hội trỗi dậy.

Nhiễm lao có HIV

Ngoài ra, theo TS Phạm Quang Tuệ, BV Lao - bệnh phổi T.Ư: Ngày càng nhiều người bị nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS đã mắc lao. Virus HIV gây suy giảm miễn dịch ở người sẽ tạo điều kiện cho cơ thể mắc các bệnh nhiễm khuẩn, điển hình là bệnh lao. Một số bệnh nhân nhiễm lao có HIV sợ bị kỳ thị khi đi khám bệnh, vì thế, đa phần người mắc muốn giấu bệnh, không đến cơ sở điều trị làm cho bệnh tình càng trầm trọng hơn. Tâm lý này là mối họa tiềm ẩn gia tăng nguy cơ lây nhiễm lao trong cộng đồng.

Các bác sĩ khuyến cáo: Khi có các dấu hiệu của bệnh lao, có những dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh lao phổi: sốt nhẹ về chiều, mệt mỏi, gầy sút chán ăn, ho khạc đờm kéo dài trên 2 tuần, có thể kèm theo: đau tức ngực, khó thở, ho ra máu...người bệnh cần tới cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị sớm. Không nên vì tâm lý e ngại, sợ ghẻ lạnh của mọi người mà giấu bệnh vì điều đó không chỉ gây nguy hiểm tới tính mạng, mà còn tăng nguy cơ lây nhiễm cho mọi người.

Hiện VN xếp thứ 12 trong 22 nước có số bệnh nhân lao nhiều nhất thế giới, xếp thứ 14 trong 27 nước có gánh nặng bệnh lao đa kháng thuốc cao trên toàn cầu. 1/3 dân số thế giới nhiễm lao, trong đó trên 95% số mắc thuộc các nước đang phát triển. Trung bình 10 giây có một người chết do lao, 98% số người chết do lao thuộc các nước nghèo. Một bệnh nhân lao phổi không được điều trị mỗi năm làm lây bệnh cho 10-15 người. (PGS.TS Đinh Ngọc Sỹ - Chủ nhiệm Chương trình chống lao quốc gia)

Theo baovanhoa.vn