Xử trí đúng bệnh hô hấp ở trẻ

Những trẻ nào được sử dụng kháng sinh trước một tuổi có nguy cơ khởi phát bệnh suyễn nhiều hơn trẻ sử dụng kháng sinh sau một tuổi

Tất cả trẻ em trong những năm đầu đời không bé nào là không bị một vài lần ho, sổ mũi, sốt hoặc bỏ ăn. Có bé chỉ vài ngày là khỏi bệnh nhưng cũng có bé sổ mũi hoặc ho kéo dài từ tuần này sang tuần khác. Viêm hô hấp ở trẻ em đa phần là nhẹ nhưng  thường gặp và rất ảnh hưởng đến sinh hoạt của trẻ và gia đình  cũng như hoạt động xã hội.

Những bệnh hô hấp thường gặp

Viêm hô hấp trên là viêm từ mũi xuống ngã ba hầu họng, phần nhiều là viêm mũi, viêm họng, viêm  hệ thống bạch huyết ở họng ở trẻ nhỏ (viêm VA), viêm tai. Viêm hô hấp trên có thể tự khỏi hoặc khi được điều trị hoặc có thể tiến triển  thành viêm hô hấp dưới như viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản (viêm những cuống phổi cực nhỏ) hay viêm phổi.

Viêm hô hấp đa số  do tác nhân  siêu vi như rhinovirus, virus RSV, virus cúm… thuận lợi khi gặp trời lạnh, điều kiện sinh hoạt ẩm thấp, đông đúc. Biểu hiện ở trẻ là ho, sổ mũi, có khi có sốt, đôi khi bỏ ăn. Diễn tiến bệnh đa số lành tính, nếu chăm sóc tốt sẽ hết sau 5 – 7 ngày, không cần phải nhập viện.

Điều quan trọng là cần biết những dấu hiệu nặng như trẻ nôn ói hết, thở nhanh, sốt cao (ở trẻ nhỏ sốt cao quá có thể gây co giật) hoặc trẻ có triệu chứng khó thở, thở co kéo ngực hoặc phập phồng cánh mũi là phải đưa trẻ đi khám ngay.

Lúc mới sinh, trong tháng đầu, bé chưa có đề kháng tốt, mẹ và người chăm sóc nên tránh xa bé nếu đang bị bệnh hoặc nên rửa tay sạch sẽ khi chăm sóc bé và nên đeo khẩu trang nếu bị cảm ho.

Không nên chủ quan

Những  triệu chứng thường gặp như ho, sốt, ói, sổ mũi, biếng ăn nhưng là biểu hiện của rất nhiều bệnh lý ở trẻ nhỏ, do đó không nên quá chủ quan. Có nhiều bà mẹ thấy triệu chứng bé giống như lần trước và đôi khi người lớn vì quá bận rộn nên không đưa bé đi khám được nên tự động dùng toa thuốc cũ hoặc ra mua vài viên thuốc, đến khi tự chữa hoài không khỏi phải vào viện thì bé đã bị viêm phổi nặng.

Đã có trường hợp dẫn đến áp xe phổi hoặc có ông bố đã suýt mất con vì lấy thuốc nhỏ mũi của người lớn nhỏ cho bé làm  bé khó thở, tim đập nhanh phải vào cấp cứu liền và được chẩn đoán cao huyết áp nguy kịch do tác dụng phụ của thuốc nhỏ mũi.

Một công trình nghiên cứu ở Mỹ cho thấy những trẻ nào được sử dụng kháng sinh trước một tuổi có nguy cơ khởi phát bệnh suyễn nhiều hơn trẻ sử dụng kháng sinh sau một tuổi. Ở các thành phố lớn, ở gia đình đông con, ở những nơi điều kiện vệ sinh kém hoặc ở tập thể, đa số các bé dễ bị lây và mắc bệnh đường hô hấp.

Do đó, để đề phòng, các bà mẹ nên giữ vệ sinh sạch sẽ nơi ăn ngủ của bé, giữ ấm cho bé, chích ngừa đầy đủ cho bé theo lịch tiêm chủng, cho bú sữa mẹ sớm (ngay sau sinh nửa giờ) và bú mẹ đến 2 tuổi nếu có thể được, vì trong sữa mẹ có rất nhiều  kháng thể để bảo vệ cho  bé khỏi bệnh. Lưu ý,  cần cho ăn dặm đúng cách để đề phòng suy dinh dưỡng và tập thói quen cần cho bé ăn nhiều trái cây, rau quả để cung cấp vitamin thiết yếu cho cơ thể để hệ miễn dịch trong cơ thể của bé hoạt động hữu hiệu hơn, ít mắc bệnh đường hô hấp hơn.

Trẻ sinh mổ dễ bị khò khè

Những trẻ sinh mổ thường dễ bị khò khè do còn đàm nhớt ở đường hô hấp. Các bà mẹ không nên quá lo lắng trong trường hợp này và cũng không nên cho bé uống kháng sinh quá sớm, nên đưa bé đến các trung tâm y tế để được hút đàm và tập vật lý trị liệu hô hấp theo chỉ định của bác sĩ.

Một số trẻ nhỏ khóc đêm, bỏ bú, đơn thuần vì bị nghẹt mũi, do đó phải thông mũi cho bé bằng cách hút mũi và cho nằm đầu cao, vỗ lưng cho trẻ, giúp trẻ ho và nôn ra chất đàm giải.

Nhiều phụ huynh rất lo lắng khi thấy bé ho hoặc sổ mũi và cảm thấy không yên tâm nếu như khi đi khám, bác sĩ không cho dùng thuốc gì cả hoặc cho rất ít thuốc. Nên lưu ý ho là một phản xạ rất tốt để bảo vệ phổi ở trẻ, do đó không nên quá lo lắng và tự tiện cho bé uống thuốc chống ho, nhất là ở trẻ dưới 1 tuổi.

(Theo NLĐ)